prof. K. Dabrowski

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   Sensitiviteit en (hoog)begaafdheid    '
                     
Kazimierz Dabrowski (1902-1980) - een Poolse psychiater, psycholoog, filosoof en pedagoog - is erkend als de grondlegger van het onderzoek naar talentontwikkeling en (hoog)begaafdheid. Hij bestudeerde begaafde jongeren en volwassenen (van alle leeftijden), en ontdekte dat zij een grote mate van 'overprikkelbaarheid' deelden. Dat fenomeen beschouwde hij als aanwijzing voor de aanwezigheid van een hoog ontwikkelingspotentieel.
 
Prikkelgevoeligheden - Overexitabilities' - zijn kwaliteiten die de mens in staat stellen het leven dieper te ervaren, mede door een hogere gevoeligheid van het zenuwstelsel voor (uiterlijke en innerlijke) indrukken. 
Er werden vijf belevingskanalen onderscheiden:
1 - psychomotorisch
2 - zintuigelijk
3 - verbeeldend
4 - intellectueel
5 - emotioneel
Hoe meer kanalen open staan en hoe wijder, hoe intenser het leven wordt ervaren. Het verklaart waarom de (hoog) sensitieve personen zich anders voelen dan de meeste mensen.
Het begrip ontwikkelingspotentieel bepaalt de grenzen van de ontwikkelingsmogelijkheden van het betrokken individu onder de ideale omstandigheden.

  
Positieve desintegratie
Afbeelding invoegen
De TPD-theorie - Positive Disintegration - handelt over de diverse stadia van persoonlijke groei, waarbij psychische desintegratie een dieptepunt is, en tegelijk een startpunt op weg naar een secundaire integratie. De primaire psycho-emotionele structuur valt uiteen en maakt plaats voor een innerlijke vernieuwing: een hoger niveau van (zelf)bewustzijn. 
 
[wordt vervolgd /in bewerking]
                           
 
                     
 



                                      
                               Overexcitabilities : de vijf prikkelgevoeligheden (in het kort):                                                                         
 
                            I - Psychomotorisch: behoefte aan veel beweging en sport, rusteloos, impulsieve acties, snel pratend, moeite met 
                             ontspannen.
                           II - Zintuiglijk: alle zintuigen staan op scherp, intens genieten of intense afkeer, gevoelig voor sterkere prikkels zoals fel  
                              licht, hard geluid, intense geuren, ruwe kleding. Sterk genieten van zintuiglijke waarneming; schoonheid, muziek,  
                              beeldende kunst, literatuur, vormen,  verhoudingen, de natuur. Houdt ervan om in het middelpunt van de
                              belangstelling te staan.
                          III - Verbeeldend: sterke verbeeldingskracht, graag beelden en metaforen gebruiken, creatief, innovatief, veel fantasie, 
                              groot gevoel voor humor, bijzondere dromer, beelddenker, vermengt soms  werkelijkheid en fantasie.
                          IV - Intellectueel: een sterke 'honger' naar kennis, analyse en synthese, vragen stellen, goed in theorievorming, 
                              nieuwsgierig, scherp observatievermogen, onafhankelijk denken, kritisch, kan symbolisch denken en nieuwe ideeën en 
                              concepten ontwikkelen.
                       V - Emotioneel: intense en complexe gevoelens, sterk vermogen tot empathie, diepe verbinding met mensen/dieren/ 
                                  voorwerpen/plaatsen, stemmingswisselingen, verlegenheid, sterke gevoelsherinneringen van ervaringen in het
                              verleden, depressie, angsten, existentiële leegte (tot zelfmoordgedachten toe), scherp rechtvaardigheidsgevoel.
                                                                                
                           
                                                                                                                      Afbeelding1.png