Bewustzijn
De beginselen van vrijheid en gelijkheid schieten door en vragen om herbeschouwing.
Het ideaal van vrijheid heeft zijn glans verloren.
[Fokko Oldenhuis]
Vrijheid 
Er zijn maar weinig mensen die (innerlijk) werkelijk vrij
zijn. Vrijheid is niet mogelijk zonder eerst door een proces
van bevrijding te
gaan. Dit proces houdt in dat je je bewust wordt van je eigen (pijnlijke)
geschiedenis, dat je beseft
wat voor effect dat heeft gehad op je persoonlijke
groei en dat je het aanvaardt. Om vervolgens je grenzen en
mogelijkheden te
verkennen, je met je diepste potentieel te verbinden en het ten volle zinvol
te benutten.
Vrijheid kan betekenen dat we leven en handelen zoals we zelf
ten diepste willen. Dat we dingen doen die we echt
graag willen,
waar we écht goed in
zijn en wat écht zinvol
is. Daarvoor is zelfkennis nodig want de krachtigste
(remmende) invloed komt uit het
innerlijk. Allerlei onbewuste invloeden [onzekerheid, angst] kunnen ons onderuit
halen en onze wilskracht verlammen.
Veel mensen zijn innerlijk niet vrij. Ze nemen een passieve
rol aan, onderworpen aan een maatschappelijk systeem,
een (religieuze) subcultuur of stagnatie
in een relatie. Dat
ondermijnt hun welzijn en geluk. Zo kan men in een vrij en
democratisch land
leven, en toch veel onvrijheid ervaren. Geen besef hebben van een eigen doel in
dit leven en
niet in staat zijn om er bewust naar toe te leven.
Gebondenheid
Het maatschappelijk systeem creëert enerzijds vrijheid, anderzijds
gebondenheid. We zijn vrij om ons eigen leven te
leiden. Maar in feite zijn we ‘gedwongen’ om in het systeem een plaats in te nemen en te leren leven met regels en
wetten die de overheid voor ons vaststelt.
Naast de feitelijke (on)vrijheid kennen we een diepere
(on)vrijheid - die van ons persoonlijke Zijn: wie ben ik en in
hoeverre ben ik vrij om te handelen zoals ik wil?
Door de gevolgen van gebeurtenissen in onze jeugd zijn we vaak niet vrij om te handelen. Vaak woekert er
'ondergronds' een destructieve kracht voort, als consequentie van het geleden
onrecht. Er wordt gedacht dat het
opgelost is door de schuldige aan te
wijzen (en te straffen). Maar de verdrongen emoties, zowel die van slachtoffers
als van de daders, ziet men over het hoofd.
Deze vormen de wortels die onrecht
voortbrengen in het heden en de toekomst.
Op het geestelijke erf, zowel binnen de sekten als in de
christelijke kringen, worden (jonge)
mensen dikwijls van hun vrijheid beroofd. Er zijn leiders die hun
volgers misleiden, of beslissingen voor hen nemen in zaken
waar die mensen zelf
verantwoordelijk voor dienen te zijn. En ook dáár klinkt de boodschap van het Evangelie dat
Jezus is gekomen om gevangenen vrij te maken.
Waar Christus’
levenskracht zichtbaar zou moeten zijn, vindt er een enorme manipulatie plaats in het leven van
mensen. En dan zijn nog de 'moeilijke' onderwerpen [zoals seksueel misbruik] die vaak ontkend en weggestopt
worden. Deze zaken, door velen als ballast meegedragen (en niet eens expliciet in de Schrift behandeld), verdienen
meer
ruimte om aan de orde gesteld te worden.
Bewustwording
De hulpverlening heeft de handen vol, zowel de pastorale (psychosociale)
als de reguliere GGz. Vaak is er een lang
proces nodig om zich te ontworstelen aan de (pijnlijke) invloeden uit het verleden. Een
belangrijk punt is erkenning,
niet slechts voor de geleden pijn
of ‘stoornis’ maar vooral voor wie men in wezen is. Wat is de unieke blauwdruk
van de persoon in kwestie en hoe kan die zijn weg vinden om te doen waartoe
hij/zij zich geroepen voelt.
Erkenning is nodig om uit de verf te komen en de unieke
‘eigen kleur’ te durven laten zien. Onbewust worden er
maskers gedragen [emoties verstopt] en het is aan de hulpverlening
om voorbij die façade te kijken.
Er zijn pastorale centra die het
onderwijs bieden in herstel van identiteit (en vrijheid in Christus) waar men
goede resultaten weet te bereiken. Het nadeel is dat er per school een
specifiek mindset gebruikt wordt -
christfulness - dat qua jargon en mentaal
concept [godsbeeld] onvoldoende overstijgend is. Daardoor niet
verbindend ten
opzichte van de seculiere ‘buitenwereld’.
Vrijheid kent vele gezichten. Mensen denken er vaak simplistisch
over, zo ook in verband met religie. Dat de islam
per definitie onderdrukkend is voor iedereen (bijvoorbeeld). Orthodoxe christenen voelen zich superieur ten
opzichte van moslims, niet beseffend hoe onvrij
en (ver)oordelend zijzelf zijn. Er wordt vals licht verspreid onder de
vlag van God. Ouders vinden dat hun kinderen hetzelfde moeten geloven als zij en maken er een halszaak van.
Door lastige emoties uit te
schakelen en zich achter het keurslijf te verschuilen, ontkracht men de Liefde. Terwijl de
de liefde wil léven, verlichten
en genezen. De realiteit onder ogen zien, grenzen stellen en relaties verdiepen.
Om edele kwaliteiten te ontwikkelen die verloren dreigen te gaan door conflicten en pijn. Liefde is meer dan een
vrome gerichtheid op regels, bepaald door de hoop op beloning (in de hemel) en de drang om anderen te willen
bekeren.
