Ratio en emotie

Denken & voelen

Om de realiteit te bevatten, jezelf en de wereld om je heen te begrijpen, heb je aan je verstand niet genoeg.

De gevoelskant van je ervaringen is van essentieel belang;. daar zit de wezenlijke (verklarende) informatie.

Het voelen voedt en informeert het denken.

Het denken beïnvloedt het voelen.

Wat je denkt, schept emoties die je voelt.

[prof. Kazimierz Dabrowski]

Het leven brengt emoties teweeg

Wat is emotie?

1 - gemoedsbeweging, geestelijke onrust.

Een geestelijke kneuzing of een leven vol stress.

2 - ontroering

Hoe ontstaan emoties?

Emoties ontstaan als reactie van het limbisch systeem (lichaam) op de prikkels vanuit omgeving. Vooral in onze jeugd slikken we veel emoties in. Die blijven lang in onze lichaamscellen vastzitten.

De rol en waarde van emoties

Alle emoties hebben een rol en betekenis in dit leven, ook negatieve emoties zijn waardevol. Ze laten ons namelijk weten wat niet goed voelt en hierdoor kunnen we betere keuzes maken.

Emoties maken zichtbaar wat ons raakt en ze laten onverbloemd zien wie we zijn. Dikwijls voelen we ons niet veilig om onszelf te laten zien. We trekken ons liever terug om niet gekwetst te worden.

Ook door oordelen zoals 'onvolwassen gedrag' nemen we afstand van ons gevoel. Door vermijdingsgedrag - ons op afstand houden van situaties die emoties bij ons oproepen - menen we het leven te controleren.

Wat we dan werkelijk doen is onszelf los maken van de verbinding met de natuurlijke stroom van het leven.

Tegenslag

Vroeg of laat krijg je er mee te maken.

De emoties die daarbij horen kunnen overweldigend zijn.

Veel mensen proberen hun lastige emoties te negeren of te bestrijden, niet wetende hoe ze er constructief mee om kunnen gaan. Dat staat hun welbevinden in de weg.

Emotionele pijn, mits goed doorleefd, kan een stuwende groeikracht worden. Doorleefde emoties bieden ons levenskracht.

......................................................................................................................................................

Normaal doen

Van jongs af aan hebben we geleerd gevoelens en emoties te onderdrukken. Daarmee is ons de kans ontnomen onszelf te leren kennen en waarderen. Daardoor staan we onvoldoende in verbinding met onze kern, met wie we werkelijk zijn. Dat ondermijnt onze innerlijke kracht en tast onze levensvreugde aan.

Ervaringen uit de kindertijd hebben ons mede gevormd tot wie wij nu zijn. Er werd van ons veel gevraagd: normaal doen, volgzaam zijn en een voorbeeldgedrag vertonen. Een eigen levenspad afleggen, van afhankelijk naar zelfsturend zijn. In de praktijk van het leven pakt dat proces verschillend uit. In een optimale situatie wordt er een goede basis doorgegeven. Een veilige hechting.

Leren omgaan met gevoelens, en met onderlinge verschillen, het begint op school.. Als kinderen de taal van gevoel en emotie aanleren, kunnen ze zich uiten en hun eigen gevoelswereld leren begrijpen. In plaats van 'gekke dingen' te gaan doen om de storm in het hoofd te ontladen.

Zelfvertrouwen

Het geeft zelfvertrouwen als het gevoel achter de signalen van het lichaam herkend wordt. Het besef dat het gewone menselijke gevoelens zijn - die de ander ook kan ervaren - bevordert verbondenheid.

Er worden programma's (voor empathisch leren) ontwikkeld die daarop afgestemd zijn. Het blijkt dat de leerprestaties erdoor aanzienlijk vooruitgaan. Kinderen worden stressbestendiger, hebben meer plezier op school en brengen meer begrip voor elkaar op.

'Wat je zelf niet wilt, doe de ander niet'

Leer kinderen te kijken door de ogen van de ander en te voelen door het hart van een ander. Dat kan veel antipest-programma's overbodig maken. Als je je kunt inleven in de ander, invoelen hoe het is om buitengesloten te worden, gepest of in elkaar geslagen, dan loop je niet zomaar aan de ander voorbij.

'Educating the mind without educating the heart is no education at all' {Aristoteles]